TYDZIEŃ ZAKAZANYCH KSIĄŻEK

Tydzień Zakazanych Książek - to międzynarodowe, ruchome święto, które wywodzi się ze Stanów Zjednoczonych. Jego celem jest promocja czytelnictwa oraz uświadomienie ludziom wolności płynącej z czytania i prawa do niej w każdym kraju na świecie oraz w każdej instytucji – bibliotekach czy szkołach. 

W 2021 roku obchody Tygodnia Zakazanych Książek przypadają na okres od 19 września do 25 września. 

Pierwszy Tydzień Zakazanych Książek obchodzono w 1982 r.

Warto pamiętać, że również dziś wiele platform internetowych udostępniających treści literackie (np. Apple czy Google) stosuje cenzurę, opierając się na niejasnych i niejednoznacznych regulaminach, co potrafi odbić się na samych twórcach.

 

Lista książek zakazanych jest długa.

Zachęcam do zapoznania się z książkami, które z najróżniejszych przyczyn znalazły się kiedykolwiek na celowniku cenzorów. 

 

CZERWONY KAPTUREK - BRACIA GRIMM

Książkę zakazano w szkołach w Kalifornii przez butelkę wina znajdującą się w koszyku, który Czerwony Kapturek niósł dla babci.

 

DEKAMERON GIOVANNI BOCCACCIO

 Książka znalazła się na rzymskim indeksie w 1559 r., a zakaz jej czytania potwierdzono 5 lat później. W USA utwór ten był zabroniony przez dziesięciolecia na podstawie dokumentu „Federal Anti-Obscenity Act”, a w 1954 r. trafił na czarną listę „National Organization of Decent Literature” za obsceniczność, wulgarność, lubieżność i brak przyzwoitości.

 

CIERPIENIA MŁODEGO WERTERA - JOHAN WOLFGANG GOETHE

Publikacja książki została zakazana przez kościół z powodów religijnych i społecznych, gdyż wywierała bardzo duży wpływ na czytelników, tj. ubierali się oni jak główny bohater i często wybierali drogę samobójstwa (młodzi ludzie umierali z egzemplarzem książki w kieszeni).  

 

 

NA ZACHODZIE BEZ ZMIAN -  ERICH MARIA REMARQUE

 „Na Zachodzie bez zmian” to antywojenna powieść opowiadająca o grupie szkolnych przyjaciół, którzy za namową swojego nauczyciela zaciągają się do wojska.

 Książka została zakazana za obsceniczność w USA- Chicago i Boston. W 1929 r. w Austrii i Czechosłowacji zakazano jej czytania żołnierzom, a w 1933 r. we Włoszech została uznana za przejaw antywojennej agitacji. W roku 1933 znalazła się wśród pozycji palonych publicznie przez nazistów.

 

 

DOKTOR ŻYWAGO - BORYS PASTERNAK

 Książka była zakazana w Rosji do 1988 r. za antywojenny, kontrrewolucyjny wydźwięk i krytykę stalinizmu. Kiedy w 1958 r. Pasternakowi przyznano Literacką Nagrodę Nobla, został on zmuszony do odmowy jej przyjęcia. To jedna z najczęściej cenzurowanych książek.

 

 

FOLWARK ZWIERZĘCY -  GEORGE ORWELL

Do końca lat 80. XX w. książka była zakazana przez polską cenzurę, ponieważ przedstawiała ustrój totalitarny, nawiązując do rosyjskich władz. Pierwsze oficjalne polskie wydanie ukazało się dopiero w 1988 r., mimo to od końca lat 70. powieść cieszyła się dużym zainteresowaniem i krążyła w drugim obiegu. Zakaz jej czytania wprowadzono w 1991 r. w Kenii, gdyż krytykowała skorumpowanych przywódców, natomiast w 2002 r. w szkołach w Zjednoczonych Emiratach Arabskich z powodu bohaterów w postaci mówiących świń- uznano, że taki obraz godzi w wartości religii islamskiej.

 

JĄDRO CIEMNOŚCI - JOSEPH CONRAD

Książka była atakowana za rasistowski wydźwięk, wzbudzała konsternację i oburzenie oraz szeroko komentowana i poddawana dyskusji wśród akademików.
„Jądro ciemności” to opowiadanie napisane przez J. Conrada pod wpływem wrażeń wyniesionych z morskiej wyprawy do Konga. Akcja toczy się w Anglii pod koniec XIX w.

 

PANI BOVARY - GUSTAVE FLAUBERT

Książkę oskarżano o „przestępstwo przeciwko moralności”, francuscy wydawcy usuwali z niej fragmenty, które uznawali za niestosowne. W 1888 r. brytyjska gazeta „Tablet” zaatakowała Flauberta, nazywając go pornografem.

 

PRZYGODY TOMKA SAWYERA - MARK TWAIN

 „Przygody Tomka Sawyera” to powieść dla młodzieży, której akcja toczy się w miasteczku St. Petersburg nad rzeką Missisipi i najbliższej okolicy. Główny bohater to Tomek Sawyer psotnik i urwis, którego wszędzie pełno. Mieszka on wraz z bratem, Sidem, u ciotki Polly i ciągle popada w liczne tarapaty.

 Książkę zakazano w 1876 r. bibliotekach publicznych w Nowym Jorku, Denver i Kolorado, zaś w 1994 r. w Pensylwanii za rasistowski język.

 

 

 

GRONA GNIEWU - JOHN STEINBECK

 Książka została zakazana w wielu miejscach USA, np. w Kalifornii., gdzie obywatele palili jej egzemplarze na stosie. Jednak publikacja nie akceptowana przez część społeczeństwa stała się bestsellerem, a kolejki do wypożyczania jej w bibliotekach były rekordowo długie, np. 62 osoby oczekujące w East St. Louis, USA. W 1962 r.
„Grona gniewu” to powieść realistyczna, której akcja toczy się w czasach Wielkiego Kryzysu.

 

PRZEMINĘŁO Z WIATREM - MARGARET MITCHELL

Książka była zakazana w niektórych amerykańskich szkołach (1978 r., 1984 r.) ze względu na rasistowski język.
„Przeminęło z wiatrem” to powieść ukazująca losy bogatej córki plantatora bawełny, Scarlett O'Hary, w czasie wojny secesyjnej. Akcja rozpoczyna się w roku 1861, kiedy Ameryka przechodzi głębokie wewnętrzne przemiany, które na zawsze zmienią jej obraz. 

ZAPRASZAM DO BIBLIOTEKI SZKOLNEJ 

NA WYSTAWĘ KSIĄŻEK ZAKAZANYCH